wtorek, 30 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 31 stycznia


Leszno. Ratusz. Fot. Jolanta Paczkowska

1866 - w Posadowie (pow. nowotomyski) urodził się hrabia Stanisław Antoni Ignacy Łącki h. Korzbok - organizator działań wojennych podczas Powstania Wielkopolskiego, komendant i organizator Straży Ludowej na pow. nowotomyski.
Do 1918 brał czynny udział w pracach: komisji kursów dla pracowników społecznych oraz komitetu redakcyjnego „Gazety Narodowej”. Prowadził ożywioną korespondencję z polskimi działaczami politycznymi w sprawie nauki religii i języka polskiego w szkole, m.in. z W. Korfantym i W. Trąmpczyńskim.
11 listopada 1918 utworzył we Lwówku Polską Radę Robotniczą. Pod jego nieobecność została ona przez Niemców rozwiązana. Nazajutrz zwołał we Lwówku zebranie, na którym ukonstytuowała się nowa Rada Robotnicza.
18 listopada 1918 pod jego przewodnictwem wybrano w Posadowię 42 mężów zaufania, których przydzielono do poszczególnych urzędów.
25 listopada 1918 w Nowym Tomyślu wybrany został delegatem prowincjonalnym na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. 28 grudnia 1918 wysłał z Posadowa do Poznania wóz ciężarowy po broń i amunicję.
2 stycznia 1919 został mianowany przez Radę Ludową we Lwówku komendantem Straży Ludowej na pow. nowotomyski. Od chwili rozpoczęcia powstania brał czynny udział w organizacji działań wojennych. Zorganizował m.in. późniejszy II baon Grupy Zachodniej, liczący kilkuset żołnierzy. Dzięki jego inicjatywie i ofiarności sformowano oddział kawalerii (40 szabel) - tzw. Patrole Posadowskie (zalążek późniejszego 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich).
6 stycznia 1919 wskutek energicznych działań wziął do niewoli załogę samolotu niemieckiego, który wylądował pod Lewicami. Za ten ostatni czyn otrzymał Krzyż Walecznych.

1923 - wyszedł pierwszy numer "Kroniki Miasta Poznania".

1945 - wyzwolono Leszno.

2007 - w Poznaniu otwarto Muzeum Komunikacji Miejskiej.


------------------------------------


Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

poniedziałek, 29 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 30 stycznia



Poznań. Plac Wolności, przed wschodnią fasadą Arkadii, w miejscu przysięgi żołnierskiej Powstańców Wielkopolskich 26 stycznia 1919. Fragment płyty pamiątkowej - jeden ze znajdujących się na niej czterech krzyży powstańczych. Fot. Jolanta Paczkowska

1771 - zakończyło się oblężenie Poznania przez konfederatów barskich.

1945 - wyzwolono Złotów i Krajenkę. 

1947 - w Szamotułach urodziła się Małgorzata Braunek 
- aktorka filmowa i teatralna. Znana z filmów Potop, Żywot Mateusza, Polowanie na muchy, Trzecia część nocy, Diabeł, a także serialu Lalka. Zmarła 23 czerwca 2014 w Warszawie.

1989 - zarejestrowano Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919.

1997 - w Poznaniu na trasę Pestki (PST -  Poznańskiego Szybkiego Tramwaju) wyjechał pierwszy tramwaj.


------------------------------------


Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

niedziela, 28 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 29 stycznia

Poznań, Stary Rynek. Fot. Jolanta Paczkowska

1945 - poznańskie kino "Jedność" zmieniło nazwę na "Rialto"; wyzwolenie poznańskiego Łazarza.

1955 - w Poznaniu otwarto pierwszy powojenny dom towarowy - "Okrąglak".

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

sobota, 27 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 28 stycznia

Poznań. Stary Rynek. Fot. Jolanta Paczkowska

1574 - do Poznania przybył król Henryk Walezy.

1831 - w Poznaniu na Śródce uruchomiono szkołę dla dzieci głuchoniemych.

1945 - wyzwolono Krzyż Wielkopolski, pow. czarnkowsko-trzcianecki.




------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

piątek, 26 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 27 stycznia

Grodzisk Wielkopolski. Fot. Jolanta Paczkowska


1574 - W Żerkowie (pow. jarociński) podjęto śniadaniem udającego się na koronację do Krakowa króla-elekta Henryka Walezego.


1919 - Powstanie Wielkopolskie

W nocy 26/27 stycznia 1919 r. powstańcy otoczyli majątek Przybiń niedaleko Rydzyny (pow. leszczyński). Do niewoli wzięto 2 zaskoczonych oficerów i 9 szeregowych.

Dwa niemieckie pociągi pancerne z kierunku Leszna zaatakowały Kąkolewo. Dotarły do skraju lasu, gdzie powstańcy rozebrali tory. Desant niemiecki zajął dworzec kolejowy, ale nie opanowano wsi. Kompanie borecko-krobska i śremska zdołały odeprzeć nieprzyjaciela, który zmuszony był wycofać uszkodzone pociągi. Zginęło 3 powstańców, a 10 zostało rannych. W komunikacie operacyjnym Oddziału I Naczelnego Dowództwa WP napisano, że niemiecki pociąg pancerny, atakujący Babimost z kierunku Zbąszynia został wycofany.

1945 - II wojna światowa


► wkroczenie Armii Czerwonej do Grodziska Wielkopolskiego w pow. nowotomyskim i tragiczny nalot hitlerowski na miasto podczas wiecu na Starym Rynku;
► wyzwolenie Nowego Tomyśla;

► wyzwolenie Zbąszynia w pow. nowotomyskim,
► wyzwolenie Zdun w powiecie krotoszyńskim;
► wyzwolenie Trzcianki w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim;
► wyzwolenie w Poznaniu dzielnic Wilda i Górczyn. 


-----------------------------------


Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

czwartek, 25 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 26 stycznia

Poznań. Plac Wolności. Arkadia. Fot. Jolanta Paczkowska

1919 r. - w Poznaniu na placu Wolności (dawnym Wilhelma) odbyła się wzruszająca uroczystość. Żołnierze powstańczej Armii Wielkopolskiej wraz z głównodowodzącym gen. Dowborem-Muśnickim złożyli uroczystą przysięgę. Podniosły moment przysięgi na Placu Wolności upamiętnia dziś tablica, leżąca na płycie placu, przed schodami prowadzącymi do gmachu Arkadii.

1919 - w Poznaniu 1 Pułk Strzelców Wielkopolskich otrzymał sztandar podczas ceremonii na placu Wolności.

1925 - z gościnnym występem w "Fauście" wystąpił w Poznaniu Jan Kiepura.

1945 - kolejarz Antoni Lemański, członek konspiracji, uruchomił pod Cytadelą pociąg ze składem cystern i doprowadził go do Ławicy.

1945 - wyzwolono Szamotuły, Wolsztyn, Luboń w pow. poznańskim.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 


Wielkopolskie kalendarium. 25 stycznia

Poznań. Uniwersytet  im. Adama Mickiewicza. Fot. Jolanta Paczkowska


1297 - książę Władysław Łokietek wydał wojewodzie Mikołajowi z Gostynia zezwolenie na budowę wodociągu w Poznaniu.

1838  - w opuszczonych budynkach klasztornych w Owińskach otwarto pierwszy w Wielkopolsce Szpital Psychiatryczny.

1919 - wstrzymano wszystkie połączenia pomiędzy Wielkopolską i Rzeszą. Zniesiono wszelkie pruskie ograniczenia dotyczące języka polskiego w szkolnictwie.

1945 - wyzwolono Pniewy, pow. szamotulski i Lwówek, pow. nowotomyski, Koźmin, pow. krotoszyński.

1945 - w Kuźnicy Żelichowskiej w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim oddział Waffen-SS dokonał mordu na 5 włoskich generałach. Tablicę upamiętniającą to wydarzenie można zobaczyć na Cmentarzu Żołnierzy Włoskich w Warszawie.

2007 - Wydział Matematyki i Informatyki w Poznaniu w 75. rocznicę złamania szyfru Enigmy ustanowił Dzień Kryptologii. Z
łamania szyfru niemieckiej maszyny kodującej Enigma dokonali trzej absolwenci Wydziału Matematyczno - Przyrodniczego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: Marian Rejewski, Jerzy Różycki oraz Henryk Zygalski, pozwoliło to na odczytywanie tajnej korespondencji III Rzeszy i wpłynęło na bieg historii.

2010 - senat UAM nadał uczelni oficjalną nazwę "Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu".


------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 


wtorek, 23 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 24 stycznia


Poznań, Ratusz. Fot. Jolanta Paczkowska

1816 - wojska pruskie wkroczyły do Poznania.


1919 - zwycięska bitwa powstańców wielkopolskich pod Parzynowem, w pow. ostrzeszowskim. 

1945 - wyzwolenie Pleszewa, Jarocina i Dobrzycy. 

1976 - w Poznaniu zaczęło działać Akademickie Radio Winogrady; starannie dobrani dziennikarze, posługujący się profesjonalnym sprzętem, tworzyli dobry program, który docierał do wszystkich akademików w Poznaniu. 

2007 - w Poznaniu w wieku 91 lat zmarła aktorka Teatru Nowego Krystyna Feldman. Została pochowana w alei Zasłużonych na cmentarzu Miłostowskim w Poznaniu. 
Rok po śmierci Krystyny Feldman na Ratajach, na bloku, w którym mieszkała, odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą aktorce.


------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

poniedziałek, 22 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 23 stycznia


Poznań. Pomnik Poznańskiego Czerwca 1956. Fot. Jolanta Paczkowska

1573 - zmarł Łukasz III Górka, wojewoda poznański, który swoją działalność rozpoczął od starań o uruchomienie żeglugi na Warcie.

1913 - w Poznaniu młodzież w tajemnicy przed władzami pruskimi przygotowała uroczystość z okazji 50 rocznicy wybuchu powstania styczniowego, spotkanie odbyło się w Bazarze, w którym skupiało się wówczas życie towarzyskie, kulturalne i gospodarcze polskich mieszkańców miasta.


1919 - powstańcy skutecznie bronili się w Miejskiej Górce, mieście w powiecie rawickim.

1930 - w Poznaniu uzyskano pozwolenie na budowę pomnika Najświętszego Serca Pana Jezusa, będącego podziękowaniem za niepodległość odzyskaną w 1918 roku. Pomnik stał w latach 1932 - 1939 (do zburzenia przez Niemców) w rejonie obecnego Pomnika Poznańskiego Czerwca 1956.
------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

niedziela, 21 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 22 stycznia

Poznań, Zabytkowy tramwaj. Fot. Jolanta Paczkowska

1919 - wzmożenie walk na froncie północnym; zwycięska bitwa powstańców wielkopolskich pod Robczyskiem w powiecie leszczyńskim; Rada Najwyższa państw koalicyjnych uchwaliła, że wyśle do Polski specjalną komisję. 
 
1946 - do Poznania dotarło 9 szczecińskich wozów tramwajowych zakupionych przez Miejską Poznańską Kolej Elektryczną.

1946 - w Poznaniu odbył się uroczysty pogrzeb Feliksa Nowowiejskiego.

------------------------------------


Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 


Wielkopolskie kalendarium. 21 stycznia

Gniezno. Fot. Jolanta Paczkowska

1919 - Naczelna Rada Ludowa ustaliła rotę przysięgi Armii Wielkopolskiej.

1945 - wyzwolono Gniezno, Kępno, Ostrzeszów.

1946 - rozpoczęły się obrady komisji do spraw Zabudowania Poznania po II wojnie światowej.

1964 - redakcja Expressu Poznańskiego po występie znamienitej aktorki, 85-letniej Mieczysławy Ćwiklińskiej, postanowiła uczcić artystkę tortem "Dla Babci", informując, że w Poznaniu obchodzi się właśnie tego dnia to święto. I tak Dzień Babci przyjął się w całej Polsce.

2012 - w Warszawie w wieku 66 lat zmarła Irena Jarocka, piosenkarka urodzona w Srebrnej Górze, wsi w powiecie wągrowieckim.

2016 - zmarł Bogusław Kaczyński, popularyzator muzyki operowej, honorowy obywatel Miasta Poznania.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 


sobota, 20 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 20 stycznia


Poznań. Plac Wolności. W tle, po lewej, Biblioteka Raczyńskich. Fot. Jolanta Paczkowska

1845 - zmarł Edward Raczyński - wielkopolski polityk, mecenas sztuki i nauki, założyciel biblioteki w Poznaniu.

1898 - w Poznaniu na Jeżycach uruchomiono elektrownię tramwajową.

1945 - podczas tzw. Krwawej Soboty, w przeddzień wyzwolenia Ostrzeszowa, hitlerowcy dokonali bestialskich, publicznych egzekucji ludności cywilnej.

1945 - wyzwolono Koło, Konin, Przedecz (w powiecie kolskim).

1974 - w Poznaniu odbyła się pierwsza premiera Polskiego Teatru Tańca pod kierunkiem Conrada Drzewieckiego.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 



piątek, 19 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 19 stycznia


Poznań. Święto Wojska Polskiego. Fot. Jolanta Paczkowska

1771 - rozpoczęło się oblężenie Poznania przez konfederatów barskich podczas wielkiej wojny północnej.

1919 - utworzono 1 Pułk Strzelców Wielkopolskich.

1920 - Podzamcze, lewobrzeżna części Wieruszowa, w wyniku powstania wielkopolskiego powróciło w granice państwa polskiego.

1945 - Niemcy rozstrzelali  w Lesie Skarszewskim, niedaleko Kalisza, 56 członków antyhitlerowskiego podziemia.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 


środa, 17 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 18 stycznia

Poznań. Collegium Minus. Fot. Jolanta Paczkowska
1910 - w Poznaniu oddano do użytku Collegium Minus i aulę Akademii Królewskiej (obecnie to Aula Uniwersytecka).

1915 - w Poznaniu urodził się Kazimierz Wichniarz, wybitny aktor teatralny i filmowy.

1920 - odbyły się główne uroczystości powrotu Leszna do macierzy, przybyli na nie dowódca Frontu Wielkopolskiego gen. broni Józef Dowbór-Muśnicki ze sztabem, wojewoda poznański dr Witold Celichowski i szef misji alianckiej pułkownik Marquet.

1946 - w Poznaniu zmarł Feliks Nowowiejski, kompozytor, dyrygent, organista i pedagog.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 



Wielkopolskie kalendarium. 17 stycznia

Poznań. Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki. Opera. Fot. Jolanta Paczkowska

1919 - Powołano do życia Operę Poznańską. Przejęcie przez władze polskie Teatru Miejskiego miało znakomitą oprawę z udziałem znamienitych osobistości z całego kraju. Początkowo scena służyła dramatowi, koncertom symfonicznym, ale szybko stała się najważniejszą sceną muzyczną dzięki operze i baletowi.

1919 -  Powstanie Wielkopolskie
► Ogłoszono pobór do Armii Wielkopolskiej. Roczniki 1897-1899. 
► Gen. J. Dowbor-Muśnicki zwrócił się z odezwą do żołnierzy. 

1920 - 
 Zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego i zawartych dwustronnych umów polsko-niemieckich, oddziały Wojska Polskiego przekroczyły granicę i przystąpiły do akcji rewindykacyjnej, przejmując z rąk niemieckich ziemie przyznane Polsce na paryskiej konferencji pokojowej.

1984 - Obchody 60-lecia ukazywania się "Kroniki Miasta Poznania".

2004 - Zmarł w Pile Henryk Pankau - pracownik samorządowy, działacz gospodarczy i kulturalny na rzecz miasta. 1962-1968 dyrektor Wielkopolskich Zakładów Gazownictwa w Pile, 1968-1975 dyrektor Pilskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego. Działał w Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich, Pilskim Towarzystwie Historycznym, Towarzystwie Miłośników Miasta Piły, którego był prezesem w latach 1983-1990. Uhonorowany Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderem Odrodzenia Polski.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 


poniedziałek, 15 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 16 stycznia

Lusowo, kościół. W tej miejscowości zgromadzono najwięcej pamiątek po generale Józefie Dowbor-Muśnickim. Genarał został pochowany na tutejszym cmentarzu. Przy wejściu do kościoła znajduje się marmurowe epitafium generała. Fot. Jolanta Paczkowska

1843 - W Poznaniu otwarto polską scenę teatralną,  ale pruskie ograniczenia spowodowały, że teatr nazwano później siedmiomiesięcznym.

1899 - W Zochcinie koło Opatowa urodził się Stanisław Czernik – polski powieściopisarz, folklorysta i poeta. W latach 1920-1923 studiował zaocznie ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim. Po studiach pracował w Gostyniu, gdzie redagował „Głos Gostyński”. Następnie był nauczycielem w Koźminie i Grójcu, zaś po uzyskaniu dyplomu nauczyciela szkół średnich – w Ostrzeszowie. W latach 1931-1932 był dyrektorem tamtejszego Miejskiego Koedukacyjnego Gimnazjum Humanistycznego. Brał udział w kampanii wrześniowej, po zakończeniu której przedostał się do Rumunii, a następnie do Algieru, gdzie w latach 1940-1945 był dyrektorem polskiej szkoły.

1919 -  Powstanie Wielkopolskie

Józef Dowbor-Muśnicki przejął oficjalnie stanowisko dowódcy Powstania Wielkopolskiego od majora Stanisława Taczaka.
W Poznaniu zostaje wydany pierwszy numer „Tygodnika Urzędowego Naczelnej Rady Ludowej”.
W rządzie Ignacego Paderewskiego zasiada dwóch Wielkopolan: Józef Englich jako minister skarbu oraz Kazimierz Hącia jako minister przemysłu i handlu.

Walki w rejonie Międzychodu. Zacięte boje toczyły się pod Zatomiem Starym, Kolnem i Kamienną. Do Polski powrócił Międzychód na mocy traktatu wersalskiego w styczniu 1920 r. Granicę państwową przeprowadzono ok. 6 km na zach. od Międzychodu, za Muchocinem. 

1957 - Zrzeszenie Sportowe Kolejarzy Poznań przemianowano na Klub Sportowy Lech Poznań.

1967 -  Zmarła Antonina Czarnecka, córka właściciela Dobrzycy - Józefa Czarneckiego. W czasach zaborów prowadziła tajne nauczanie, działalność kulturalną i parafialną. Wolontariuszka zaangażowana w proces odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Jako wykształcona profesjonalnie pielęgniarka niosła pomoc rannym powstańcom wielkopolskim. Mając dyplom siostry Czerwonego Krzyża z 1914 r., Antonina Czarnecka rozpoczęła pracę w Szpitalu Wojskowym w Poznaniu. 

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam.

Wielkopolskie kalendarium. 15 stycznia

Jarocin, rynek. Fot. Jolanta Paczkowska

1882 - We wsi Świątniki na Kujawach, w zaborze pruskim urodził się Florian Znaniecki, socjolog, filozof kultury. Autor prac z zakresu psychologii społecznej i socjologii wychowania. Profesor Uniwersytetu Poznańskiego.

1856 - W Poznaniu w kościele św. Marcina odbywały się uroczystości żałobne po śmierci Adama Mickiewicza.

1894 - Urodził się Zygmunt Zaleski, historyk, ekonomista, autor licznych przewodników po Poznaniu; w latach międzywojennych piastował funkcję wiceprezydenta Poznania. Był prezesem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania, a przede wszystkim inicjatorem i wydawcą “Kronik Miasta Poznania”.

1933 - Zmarł Maciej Wierzbiński, dziennikarz, działacz i pisarz. Redagował poznański „Tygodnik Praca” i “Dziennik Kujawski” w Inowrocławiu; za drukowane korespondencje o strajku szkolnym we Wrześni znalazł się w więzieniu. Wyróżniony za swoją pracę krótko przed śmiercią nagrodą literacką im. Orzeszkowej.

1919 -  Powstanie Wielkopolskie

Zwycięskie starcia powstańców wielkopolskich z oddziałami niemieckimi pod Kobylą Górą - bitwa pod Ligotą (w obecnym powiecie ostrzeszowskim).

Nieudana operacja powstańcza pod Szamocinem (pow. chodzieski).

1922 - w Jarocinie powstało Towarzystwo Powstańców.

1945 - urząd pocztowy w Poznaniu przy ulicy Głogowskiej (Poczta Główna) wznowił swoją działalność, sprzedając znaczki i dostarczając listy. Pięć dni wcześniej, 10 stycznia, poznaniacy odsłonili białego orła, nad wejściem do budynku, sprytnie ukrytego przez nich w czasie II wojny.

1949 - Urodził się Wiesław Komasa, aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i dubbingowy, także reżyser teatralny, lektor i recytator. Debiutował na scenie kaliskiego Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego, od 1973 współtworzył zespół poznańskiego Teatru Nowego.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

sobota, 13 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 14 stycznia

Poznań. Park Chopina. W tle  kolegium jezuickie, w 1806 r. siedziba Napoleona. Fot. Jolanta Paczkowska

1807 - W Wielkopolsce, zajętej wówczas przez Napoleona, ustanowiono Komisję Rządzącą, co oznaczało przejęcie władzy administracyjnej przez Polaków.

1872 - W Poznaniu powstało Towarzystwo Oświaty Ludowej.


1874 - W Śremie urodził się Józef Englich - ekonomista, działacz społeczny; od 16 stycznia do 4 kwietnia 1919 minister skarbu w rządzie Ignacego Paderewskiego, radny miejski.

1905 - Zmarł Maksymilian Jackowski, wielkopolski działacz społeczno-gospodarczy, organizator i patron kółek rolniczych.

1919 Powstanie Wielkopolskie

► Komisariat NRL zaapelował do Romana Dmowskiego o pomoc w zawarciu rozejmu. 
► Powstańcy stoczyli bój o wieś w powiecie międzychodzkim - Kamionnę (była to największa batalia w północnej części Frontu Zachodniego), przewaga uzbrojenia i wyposażenia była zdecydowanie po stronie niemieckiej, mimo to powstańcy wygrali. Poległo 9 powstańców, 9 dostało się do niewoli, a 8 zostało rannych.► Powstańcy z placówki w Zatomiu Starym (pow. międzychodzki) stoczyli bój o sąsiednią wieś Zatom Nowy; podczas walki dwóch Polaków dostało się do niemieckiej niewoli, a jeden został ranny. 

1925 - Rada Miejska Poznania podjęła uchwałę o budowie pomnika Bolesława Chrobrego.

1996 - Zmarł w Kaliszu Tadeusz Kościelniak, malarz, grafik i rysownik; brat Władysława i Mieczysława Kościelniaków.

------------------------------------
Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam.

Wielkopolskie kalendarium. 13 stycznia

Szamotuły. Fot. Jolanta Paczkowska

1552 - W katedrze poznańskiej odbył się uroczysty pogrzeb Andrzeja Górki, starosty generalnego Wielkopolski i kasztelana poznańskiego. W 1535 r. wziął udział w trzeciej wojnie moskiewskiej. Objął dowództwo nad wojskiem wielkopolskim. Dzięki staraniom Andrzeja Górki odbudowano Poznań po pożarze w 1536.

1565 - w Szamotułach urodził się Jan Ostroróg - pisarz-pamiętnikarz, mówca, przyrodnik, wojewoda poznański.

1830 - w Poznaniu założono pierwszą miejską szkołę średnią dla dziewcząt.

1848 - Urodził się Antoni Bederski, filolog, bibliotekarz i redaktor, dyrektor Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.

1870 - Otwarto pierwszy sezon stałego teatru w Poznaniu - "Zemstą" Aleksandra Fredry.

1870 - W wielkopolskim Trzemesznie urodził się Jędrzej Moraczewski - polityk, działacz PPS, premier RP.

1910 - Feliks Nowowiejski (związany z Poznaniem od końca I wojny światowej do końca życia) skomponował muzykę do "Roty" Marii Konopnickiej. Rękopis kompozytor opatrzył datą 13 stycznia 1910, ale do publicznego prawykonania Roty, doszło dopiero рół roku później, podczas obchodów 500 rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem.

1919 - Powstanie Wielkopolskie 
► Powstańcy utracili Szamocin (pow. chodzieski).


1966 - W Rzymie zainaugurowano obchody Tysiąclecia Chrztu Polski, który miał miejsce w Wielkopolsce. 

------------------------------------
Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam.

czwartek, 11 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 12 stycznia

Gniezno. Katedra. Fot. Jolanta Paczkowska

1383 - Pierwsza wzmianka o użyciu broni palnej w Polsce, w czasie oblężenia Pyzdr przez wojska Bartosza z Odolanowa, późniejszego wojewody poznańskiego (1387). Zajście opisał Jan z Czarnkowa, stąd wiadomo, że "kula kamienna wystrzelona z działa przebiła miejskie wrota i zabiła Mikołaja, plebana z Biechowa".
       
1857 - Powstało Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

1886 - W Siemianicach koło Kępna urodził się Aleksander Szembek. Z racji złego stanu zdrowia nie został powołany do armii powstańczej, Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu powierzyła mu natomiast stanowisko szefa resortu rolnego. Był członkiem Centralnego Towarzystwa Gospodarczego, przyczynił się do powstania Narodowego Stronnictwa Ludowego, jednak najważniejszą jego zasługą było reprezentowanie rządu RP przed międzynarodową komisją rozejmową. Odegrał ważną rolę w stosunkach dyplomatycznych polsko-niemieckiego pogranicza.

1919 - Powstanie Wielkopolskie
► Ślubowanie  Straży Ludowych na rynku w Krotoszynie, w obecności kapelana Mieczysława Skoniecznego.
► Walki powstańców pod Lesznem. 

1920 - Urodził się Jerzy Zubrzycki, porucznik kawalerii Wojska Polskiego, wybitny socjolog (Australian National University), twórca australijskiej polityki wielokulturowości. W 1998 r. został doktorem honoris causa UAM. Zmarł w 2009 r. w Canberze.

1953 - Arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski, prymas Polski Stefan Wyszyński otrzymał nominację na kardynała.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

Wielkopolskie kalendarium. 11 stycznia

Kalisz Zawodzie, Rezerwat Archeologiczny. Fot. Jolanta Paczkowska

1895 - w Teatrze Polskim w Poznaniu gościnnie wystąpiła Helena Modrzejewska, nazywana m.in. "wielką księżną Wielkopolski", owacjom i hołdom nie było końca. Po raz ostatni wielka aktorka wystąpiła w stolicy Wielkopolski  w 1903 roku. 

1917 - Eugeniusz Bodo zadebiutował w Teatrze Apollo w Poznaniu. 


1919 - Powstanie Wielkopolskie

► Polacy utracili Sarnową (pow.rawicki). Ponownie nie udało im się zdobyć Zbąszynia. 
W nocy z 10 na 11 stycznia doszło do szturmu na Zbąszyń. Kolejarz Jacenty Janek, pochodzący z pobliskiej Przyprostyni, pełniąc służbę na stacji, poustawiał wagony tak, by ułatwić powstańcom zajęcie dworca. Niestety polski szturm się załamał. Po odparciu ataku 11 stycznia Niemcy aresztowali Jacentego Janka i rozstrzelali go na stacji kolejowej w Zbąszyniu.

► Zwycięski bój powstańców wielkopolskich o Szubin (obecnie woj. kujawsko-pomorskie), a także o Kopanicę (w pow. wolsztyńskim) oraz w Osiecznej pod Lesznem (bitwa pod wiatrakami). W rękach powstańców znalazły się również Żnin, Łabiszyn, Złotniki.

► W Zbarzewie wsi w powiecie leszczyńskim, przy drodze do Włoszakowic, stoi pomnik ku czci sześciu powstańców wielkopolskich poległych 11 stycznia 1919 oraz tablica poświęcona pamięci zamordowanych przez niemiecką straż graniczną w październiku 1939. W 1921 roku stacjonowała tu placówka 17 batalionu celnego.

1986 - otwarcie w Poznaniu, przy ulicy Wronieckiej Pracowni - Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego.

2008 - Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Kaliszu wydał pozwolenie na użytkowanie Rezerwatu Archeologicznego "Kaliski gród Piastów" w Kaliszu. 

------------------------------------
Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam.


środa, 10 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 10 stycznia

Poznań. Filharmonia Poznańska im. Tadeusza Szeligowskiego. Fot. Jolanta Paczkowska

1895 - w Poznaniu na scenie Teatru Polskiego gościnne występy rozpoczęła Helena Modrzejewska.

1919 - Powstanie Wielkopolskie
► Walki powstańców wielkopolskich na froncie południowym w okolicy Leszna, Kąkolewa  i Rydzyny. Zdobycie Sarnowej (obecnie osiedle Rawicza).
► Pod Zbarzewem powstańcy rozbroili niemiecki patrol samochodowy,
► W Brennie powstańcy rozbroili posterunek niemiecki.

1963 - zmarł Tadeusz Szeligowski, kompozytor działający w Poznaniu. Imię kompozytora nosi poznańska Szkoła Muzyczna oraz Filharmonia.

1978 - zainaugurowano obchody 30-lecia Filharmonii Poznańskiej.

------------------------------------

Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam. 

wtorek, 9 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 9 stycznia

Poznań. Święto Wojska Polskiego, 2016. Fot. Jolanta Paczkowska

1797 - generał Jan Henryk Dąbrowski uzyskał zgodę Napoleona Bonapartego na utworzenie polskich legionów we Włoszech. Dla Legionów Dąbrowskiego Józef Wybicki napisał tego samego roku "Pieśń Legionów Polskich we Włoszech", która od początku przyjęta z aplauzem przez wojsko generała, nazywana była "Mazurkiem Dąbrowskiego".

Poznań to jedyne polskie miasto, które występuje w hymnie narodowym:
„Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze”.



1919 - Powstanie Wielkopolskie

► Narodowa Rada Ludowa oficjalnie ogłosiła przejęcie władzy. Rozpoczęło się stopniowe spolszczenie administracji. Ze stanowisk usunięci zostali najbardziej antypolscy urzędnicy.

► Polacy przejmują władzę w Chrzypsku Wielkim. Zajmują także stację kolejową i wieś Ryżyn. Komendę nad całością objął ks. Roman Panewicz. Wyzwolone zostają Tuczępy, Mnichy i Gralewo. Okoliczni Niemcy zostają pozbawieni wszelkiej broni. Pod Głażewem powstańcy rozkręcają tory kolejowe trasy Zbąszyń – Międzychód.

► Samoloty zdobyte przez powstańców wielkopolskich dokonały nalotu bombowego na niemieckie lotnisko we Frankfurcie nad Odrą. 

► 15 Pułk Ułanów Poznańskich opuścił Poznań, by kontynuować walkę w Powstaniu Wielkopolskim.

1942 - W okolicach Balearów w katastrofie statku zginął Jerzy Różycki,  absolwent i pracownik Uniwersytetu Poznańskiego, matematyk, kryptolog. Wspólnie z Marianem Rejewskim i Henrykiem Zygalskim w 1933 r. złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

1945 - W Poznaniu urodziła się Małgorzata Musierowicz, autorka i ilustratorka książek dla dzieci i młodzieży.

------------------------------------
Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam.

niedziela, 7 stycznia 2018

Wielkopolskie kalendarium. 8 stycznia


Poznań. Palmiarnia. Fot. Jolanta Paczkowska


1444 - Raszków (pow. ostrowski) otrzymał prawa miejskie z rąk króla Władysława Warneńczyka.

1918 - Prezydent Stanów Zjednoczonych Thomas Woodrow Wilson wygłosił w Kongresie orędzie, w którym przedstawił tzw. "Czternaście punktów", program ustanowienia nowego powojennego ładu, mającego zapewnić długotrwały pokój w Europie i na Świecie. 13 punkt zakładał utworzenie niepodległego państwa polskiego: "Należy stworzyć niezawisłe państwo polskie, które winno obejmować terytoria zamieszkane przez ludność niezaprzeczalnie polską, któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza i którego niezawisłość polityczną i gospodarczą oraz integralność terytorialną należy zagwarantować paktem międzynarodowym".

1919 - Powstanie Wielkopolskie

► Gen. Józef Dowbor-Muśnicki został mianowany wodzem powstania.
► Bitwa pod Chodzieżą, powstańcom udało się odbić miasto.
► Odzyskano również Czarnków chwilowo zdobyty przez Niemców.
► Zwycięstwo powstańców pod Ślesinem i wyzwolenie Sierakowa. 
► W Sierakowie pierwsze działania zbrojne zaczęły się w godzinach nocnych. Zerwano połączenie telegraficzne i telefoniczne z Międzychodem.  O godzinie 4 rano na terenie cegielni zbierali się ochotnicy z Sierakowa, Góry, Kurnatowic, Przemyśla i Śremu. Powstańcy wkroczyli do miasta i zajęli najważniejsze obiekty: magistrat, pocztę, stację kolejową, posterunek żandarmerii, nadleśnictwo i Stado Ogierów. O godzinie 6 rano Sieraków był wolny, Niemcy nie stawiali oporu, a miasto udało się zdobyć bez rozlewu krwi.

1943 - W Poznaniu w Forcie VII miała miejsce zbiorowa egzekucja członków wielkopolskiego Związku Odwetu. Zginęli wtedy m. in. Zenon Pluciński, dr Franciszek Witaszek, dr Henryk Günther, Stanisław Karolczak, Edward Norbecki, Magdalena Monika Cegłowska ps. "Mimi", Maria Gauss ps. "Edmund", Sonia Górzna ps. "Sonia", Czesława Milianowa, Helena Siekierska ps. "Lusia", Zabity został także por. Tadeusz Janowski ps. "Wojnar", który pełnił obowiązki szefa Wydziału III Komendy Okręgu Poznańskiego ZWZ.
Najbardziej znanym członkiem wielkopolskiego Związku Odwetu był dr Franciszek Witaszek ps. "Warta", "Kur". 8 stycznia 1943 - po 9 miesiącach więzienia i ciężkich tortur oraz po odrzuceniu propozycji współpracy z hitlerowcami - doktor Witaszek został powieszony wraz z innymi członkami organizacji.

1947 - zmarł Tadeusz Kutrzeba, generał, dowódca w bitwie nad Bzurą we wrześniu 1939 r.; z udziałem armii "Poznań" i "Pomorze". (ur. 15 IV 1885).

1975 - Poznański Ogród Botaniczny wpisano do rejestru zabytków.

------------------------------------
Wiesz o innym wielkopolskim wydarzeniu z tego dnia? Zapisz w komentarzu, zapraszam.

Dolnośląskie: Największe zbytki regionu i Europy w parku miniatur w Kłodzku [ZDJĘCIA]

Park miniatur w Kłodzku – Minieuroland – to miejsce bardzo zadbane, pięknie ukwiecone, przyjazne dla turystów, którzy w najbardziej upalny dzień znajdą tu zaciszne miejsce na odpoczynek. Zwiedzający podziwiają miniatury największych zabytków Dolnego Śląska i Europy. Wykonane z wielką starannością i dbałością o szczegóły. 

Kłodzko. Minieuroland. Ratusz we Wrocławiu. Fot. Jolanta Paczkowska [kliknij w zdjęcie]

Kłodzko. Minieuroland. Most Zwierzyniecki we Wrocławiu. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Most Grunwaldzki we Wrocławiu. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Uniwersytet Wrocławski. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Wieża ciśnień we Wrocławiu. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Ratusz w Kłodzku. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Most św. Jana w Kłodzku. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Twierdza Kłodzko. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Kościół Matki Bożej Różańcowej w Kłodzku. Fot. Jolanta Paczkowska 


Kłodzko. Minieuroland. Kościół WNMP w Kłodzku. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland.  Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland.  Kościół św. Anny w Zieleńcu. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland.  Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland.  Zamek w  Książu. Fot. Jolanta Paczkowska


Kłodzko. Minieuroland.  Bazylika w Wambierzycach. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Pałac w Bożkowie. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Ratusz w Pradze. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Wieża Eiffela w Paryżu. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Brama Brandenburska w Berlinie. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Big Ben w Londynie. Fot. Jolanta Paczkowska
Kłodzko. Minieuroland. Campo dei Miracoli we Włoszech. Fot. Jolanta Paczkowska


Kłodzko. Minieuroland. Łuk Triumfalny w Paryżu. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Katedra Berlińska. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Minieuroland. Zwinger w Dreźnie. Fot. Jolanta Paczkowska

Kłodzko. Statua Wolności w USA. Fot. Jolanta Paczkowska