Polski uroków odkrywanie: Lubelskie: Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie [ZDJĘCIA]

środa, 7 maja 2014

Lubelskie: Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie [ZDJĘCIA]

Stefan Żeromski - polski pisarz okresu Młodej Polski i XX-lecia międzywojennego. Był kandydatem do Literackiej Nagrody Nobla, ale ostatecznie nagroda trafiła do innego polskiego pisarza - Władysława Reymonta. Żeromski chorował, w Nałęczowie miał letnią chatę, w której od 1928 r. jest muzeum.

1. Nałęczów. Muzeum Stefana Żeromskiego, muzeum biograficzno-literackie, oddział Muzeum Lubelskiego. Fot. Jolanta Paczkowska [kliknij w zdjęcie]

O Literackiej Nagrodzie Nobla

Podejrzewano, że przeszkodą w otrzymaniu Literackiej Nagrody Nobla była antyniemiecka wymowa utworu "Wiatr od morza" - o polskości ziem nadbałtyckich i walce z germanizacją (za to w 1925 r. dostał po raz pierwszy przyznawaną państwową nagrodę literacką za ten utwór).

Były też przypuszczenia, że to zakulisowe działania polskiej prawicy, która uważała go za pisarza zbyt lewicowego, przyczyniły się do nieprzyznania Nobla Żeromskiemu.

Dokumenty z archiwów Szwedzkiej Akademii dowodzą, że decydujące znaczenie miały jednak względy literackie - nie spodobały się styl, tematy i pesymistyczny klimat utworów Żeromskiego.

Ostatecznie w 1924 roku Nagrodę Nobla otrzymał inny polski pisarz, Władysław Reymont. Zmarł rok później. Niemal równocześnie z Reymontem (kilkanaście dni wcześniej) umarł Żeromski, Nobla nie otrzymawszy.

O twórczości i życiu
Pisać zaczął już w gimnazjum. W Kielcach znajduje się Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, ale o tym innym razem. Pochodził ze zubożałej szlachty, studia przerwał z powodów finansowych.

Pisarza już w młodości nękały kłopoty zdrowotne, w wieku 22 lat miał początki grużlicy. Zmarł na serce w 1925 roku, mając 61 lat.

Nałęczów jako uzdrowisko znany był już w 1878 r. Bywali tu znani Polacy. Jest tu także Muzeum Bolesława Prusa, który był świadkiem na ślubie Stefana Żeromskiego. Żonę, Oktawię z Radziwiłłowiczów Rodkiewiczową, Żeromski poznał w Nałęczowie właśnie. W 1899 urodził im się syn Adam, który zmarł na gruźlicę, mając zaledwie 19 lat. Chorować zaczął w 1913 r., kiedy Żeromskiemu urodziła się córka Monika, w innym związku - z Anną Zawadzką. Za chatą Stefana Żeromskiego znajduje się mauzoleum Adama Żeromskiego.

O Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie
W Muzeum Stefana Żeromskiego zobaczyć można autentyczne wyposażenie dawnej pracowni pisarza. Kanapę, krzesła i fotele, za parawanem łóżko. Biurko, które służyło Żeromskiemu jeszcze w Warszawie, kiedy pisał “Popioły”, w biblioteczce pozostały jego książki. W serwantce eksponowane są podręczniki, zeszyty i przybory szkolne, pamiątki z podróży i wiele rysunków syna - Adama Żeromskiego. Ekspozycję uzupełniają bibeloty, fotografie rodzinne z różnych okresów życia pisarza i jego rodziny.